บัวหลวง เป็นพืชที่มีหลายสายพันธุ์มากมาย ขึ้นอยู่กับลักษณะของดอก ส่วนของรากและเม็ดบัวมีรสหวานเย็นและมันเล็กน้อย เม็ดบัวมีคุณค่าทางอาหารสูง รากก็เช่นกันจึงนิยมนำมาใช้ต้มเป็น “น้ำรากบัว” เป็นสมุนไพรมากประโยชน์ที่ไม่ควรมองข้าม ส่วนของไหลบัวยังนำมาประกอบอาหารได้ทั้งสดและแห้งอีกด้วย และที่สำคัญเป็นดอกที่นำมาบูชาพระหรือนำมาใช้ในทางศาสนากันเป็นอย่างมาก สุดท้ายดอกบัวหลวงเป็นพืชน้ำที่มีดอกสวยงาม แถมดอกบัวก็เป็นหนึ่งในจุดเด่นของประเทศไทย จึงนิยมปลูกประดับในสวนน้ำโดยเฉพาะในวัด
รู้จักกับชื่อต่าง ๆ ของบัวหลวง
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Nelumbo nucifera Gaertn.
ชื่อสามัญ : มีชื่อสามัญว่า “Lotus” “Sacred lotus” “Egyptian lotus”
ชื่อท้องถิ่น : มีชื่อเรียกว่า “โกกระณต, บัว, บัวอุบล, บัวฉัตรขาว, บัวฉัตรชมพู, บัวฉัตรสีชมพู, บุณฑริก, ปุณฑริก, ปทุม, ปัทมา, สัตตบงกช, สัตตบุษย์” ชาวเขมรเรียกว่า “โช้ค”
ชื่อวงศ์ : วงศ์บัวหลวง (NELUMBONACEAE)
ลักษณะของบัวหลวง
บัวหลวง เป็นไม้ล้มลุกอายุหลายปี ที่มีถิ่นกำเนิดในทวีปเอเชีย
ลำต้น : เป็นเหง้าอยู่ใต้ดินและเป็นไหลอยู่เหนือดินใต้น้ำ เหง้าเป็นท่อนยาว มีปล้องสีเหลืองอ่อน แข็งเล็กน้อย ส่วนของไหลเป็นส่วนเจริญไปเป็นต้นใหม่
ใบ : เป็นใบเดี่ยว ใบอ่อนลอยปริ่มน้ำ ใบแก่แผ่นใบจะชูขึ้นเหนือน้ำ ใบเป็นรูปเกือบกลมและมีขนาดใหญ่ ขอบใบเรียบและเป็นคลื่น ผิวใบด้านบนเป็นนวลเคลือบ ก้านใบแข็งและเป็นหนาม หากตัดตามขวางจะเห็นรูอยู่ภายใน มีน้ำยางสีขาว ใบอ่อนจะเป็นสีเทานวล ปลายม้วนงอขึ้นเข้าหากันทั้งสองด้าน
ดอก : ออกดอกเดี่ยว เป็นสีขาว สีชมพู มีกลิ่นหอม กลีบเลี้ยง 4 – 5 กลีบ ขนาดเล็กและมีสีขาวอมเขียวหรือสีเทาอมชมพู ร่วงได้ง่าย กลีบดอกมีจำนวนมากเป็นรูปไข่กว้าง เรียงซ้อนกันอยู่หลายชั้น ในดอกมีเกสรตัวผู้สีเหลืองอยู่เป็นจำนวนมาก ล้อมรอบอยู่บริเวณฐานรองดอกเป็นรูปกรวยหงาย หรือเรียกกันว่า ฝักบัว เกสรตัวเมียมีรังไข่ฝังอยู่ในฐานรองดอก เมื่ออ่อนเป็นสีเหลือง เมื่อแก่จะเปลี่ยนเป็นสีเขียว ก้านดอกมีสีเขียว ยาวและมีหนามเหมือนก้านใบ ดอกบัวหลวงจะเริ่มบานในตอนเช้า มักจะออกดอกและผลในช่วงเดือนสิงหาคมถึงเดือนธันวาคม
ฝัก : ฝักมีผลอ่อนสีเขียวนวลจำนวนมาก ผลจะฝังอยู่ในส่วนที่เป็นฝักรูปกรวยในดอก เมื่ออ่อนจะเป็นสีเหลือง เมื่อแก่จะขยายใหญ่ขึ้นและเปลี่ยนเป็นสีเทาอมเขียว ผลสีเขียวอ่อนฝังอยู่ในฝักรูปกรวย
เมล็ด : ออกเป็นกลุ่มเป็นรูปกลมวงรี ผลอ่อนมีสีเขียวนวลจำนวนมาก ในเมล็ดมีดีบัวหรือต้นอ่อนที่ฝังอยู่กลางเมล็ดมีสีเขียว
ดีบัวหลวง : ต้นอ่อนที่อยู่ในเม็ดบัวหลวง คล้ายสาก ใบอ่อน 2 ใบ ใบหนึ่งสั้น อีกใบยาว ใบมีสีเขียวเข้มหรือสีเขียวอมเหลือง ปลายใบม้วนเป็นรูปคล้ายลูกศร มีต้นอ่อนตรง รสขมจัด แต่ไม่มีกลิ่น
ดอกบัวอบแห้ง: บัวหลวง ยาชั้นยอด ดีต่อระบบเลือด บำรุงอวัยวะสำคัญ ป้องกันโรค อ่านบทความเพิ่มเติมคลิ๊กที่นี่ https://www.onearoon.com/
