ตรวจสุขภาพประจำปี ตรวจอะไรบ้าง? จำเป็นหรือไม่ อย่างไร?

[muutidmun]

เหตุผลหลักที่ทำให้หลายท่านไม่ยอมตรวจสุขภาพประจำปีคือคิดว่า ตนเองยังอายุไม่เยอะ ร่างกายแข็งแรง ไม่มีความผิดปกติใดๆ หรือมีข้อบ่งชี้ของโรคใดๆ จึงไม่มีความจำเป็นต้องตรวจสุขภาพก็ได้ ส่วนบางท่านก็กลัวว่า ตรวจสุขภาพไปแล้วจะพบโรคจะสร้างความกังวลให้ตัวเองและคนรอบข้างเปล่าๆ

แต่รู้ไหมว่า การตรวจสุขภาพประจำปีเป็นประโยชน์อย่างมาก เพราะจะทำให้รู้ว่า ท่านมีความเสี่ยงที่จะเป็นโรคใดบ้าง จะได้วางแผนการดำเนินชีวิตได้เหมาะสม หรือหากตรวจพบสัญญาณของโรคตั้งแต่ในระยะแรกเริ่มก็จะเป็นประโยชน์ต่อการวางแผนการรักษา และยังช่วยลดระดับความรุนแรงของโรค หรือภาวะแทรกซ้อนต่างๆ ลงได้ ดีกว่าปล่อยทิ้งไว้จนโรคลุกลาม รักษาไม่ทัน ถึงเวลานั้นนอกจากจะต้องเสียเวลาเข้าออกโรงพยาบาลบ่อยๆ เสียค่ารักษาพยาบาล ค่าใช้จ่ายอื่นๆ แล้ว ยังอาจต้องเสียความก้าวหน้าในหน้าที่การงานและความสัมพันธ์ในครอบครัวไปด้วยก็ได้

ตรวจสุขภาพประจำปีคืออะไร?
การตรวจสุขภาพประจำปีเป็นการตรวจเพื่อคัดกรองโรคเบื้องต้นในผู้ที่ยังไม่มีอาการผิดปกติใดๆ หรืออาจมีความผิดปกติเพียงเล็กน้อย เพื่อประเมินว่า ท่านมีความเสี่ยงมากน้อยแค่ไหน หรือค้นหาโรคซึ่งอาจแฝงอยู่ในร่างกายแต่ยังไม่ปรากฏอาการผิดปกติ อาทิเช่น ความดันโลหิตสูง เบาหวาน โรคอ้วน ไขมันในเลือดสูง เป็นต้น

ทั้งนี้การตรวจสุขภาพที่ดีนั้นต้องเป็นการตรวจที่แสดงให้เห็นถึงปัญหาด้านสุขภาพที่แท้จริงของผู้รับการตรวจ ไม่ใช่มุ่งแต่ตรวจหาโรค ตรวจสุขภาพที่ดีจะต้องมีการชี้แนะให้มีการส่งเสริมสุขภาพ ต้องไม่สร้างความทุกข์ทางจิตใจ และต้องไม่ทำให้ผู้รับการตรวจเกิดความประมาท หรือชะล่าใจเมื่อตรวจไม่พบโรค

การตรวจสุขภาพตามหลักสากลจะประกอบด้วยหลัก 4 ประการคือ
- การคัดกรองเพื่อหาปัจจัยเสี่ยงของการเกิดโรค
- การให้คำแนะนำ
- การให้วัคซีนป้องกันโรค
- การให้สาร หรือยาเพื่อป้องกันโรค
อายุเท่าไรต้องเริ่มตรวจสุขภาพประจำปี และจะต้องตรวจอะไรบ้าง?
หลายคนอาจคิดว่า การตรวจสุขภาพเป็นเรื่องของคนสูงอายุเท่านั้น จริง ๆ แล้วผู้ที่มีอายุตั้งแต่ 15 ปีขึ้นไปก็สามารถเริ่มเข้ารับการตรวจสุขภาพประจำปีได้แล้ว อย่างไรก็ตาม หากท่านมีสุขภาพร่างกายแข็งแรงและไม่ได้อยู่ในกลุ่มเสี่ยง อย่างเช่น มีภาวะน้ำหนักเกิน เป็นโรคอ้วน บุคคลในครอบครัวมีโรคประจำตัว (เบาหวาน มะเร็ง) หรือมีอาการผิดปกติใดๆ ในร่างกาย ก็อาจไม่จำเป็นต้องรีบตรวจสุขภาพประจำปีตั้งแต่อายุ 15 ปี หรือหากจะเริ่มตรวจอายุ 15 ปี แล้วเว้นระยะไปสัก 2-5 ปี จึงค่อยตรวจเริ่มตรวจซ้ำก็ได้

การคัดกรองมะเร็งต่างๆ ควรทำทุกปีในผู้ที่อายุมากกว่า 40 ปี และควรทำทุก 3 ปีในผู้ที่อายุมากกว่า 20 ปี

ดังนี้โครงการประเมินเทคโนโลยีและนโยบายด้านสุขภาพ หรือ HITAP (Health Intervention and Technology Assessment Program) เป็นหน่วยงานวิจัยภายใต้กระทรวงสาธารณสุข ได้แนะนำช่วงอายุและรายละเอียดของการตรวจสุขภาพประจำปีไว้ดังนี้
ทุกท่านสามารถติดตามอ่านเนื้อหาของเรื่องตรวจสุขภาพประจำปีต่อ หรืออ่านข้อเขียนเกี่ยวกับสุขภาพดี ๆ อีกมากมายได้ที่
เว็บไซต์ : https://www.honestdocs.co/annual-health-checkup